“I need to do this on my own.”
Resilience and self-reliance in urban at‐risk youths
Margriet Lenkens, Gerda Rodenburg, Loïs Schenk, Gera E. Nagelhout, Frank J. van Lenthe, Godfried Engbersen, Miranda Sentse, Sabine Severiens & Dike van de Mheen
We onderzochten hoe jongeren tegen hun eigen problemen aankeken en of ze daarbij ondersteuning of hulp wilden. We interviewden jongeren en jongvolwassenen met verschillende soorten problemen, zoals spijbelen en betrokkenheid bij criminele activiteiten. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat deze jongeren het belangrijk vonden om zelfredzaam te zijn of te worden. Zo wilden ze graag onafhankelijk zijn en hun eigen problemen oplossen, waren ze niet snel geneigd hulp te vragen of te accepteren, en waren ze redelijk vastberaden om zonder hulp van anderen te stoppen met criminele activiteiten.
Bij sommigen leek de behoefte om zelfredzaam te zijn gepaard te gaan met een sterk wantrouwen in andere mensen. Dit leek vaak te komen door negatieve ervaringen met anderen in het verleden. Jongeren vertelden bijvoorbeeld dat zij zich in de steek gelaten hadden gevoeld door hun ouders, of te maken hadden gehad met racisme en discriminatie. Een aantal jongeren leek meer open te staan voor ondersteuning als deze zou worden gegeven door iemand die op hen lijkt, bijvoorbeeld iemand met vergelijkbare ervaringen.
Meer lezen? Het artikel is hier te vinden of hieronder te downloaden.
Geen toegang tot dit artikel? Mail naar lenkens@ivo.nl
The relationship between working alliance and treatment motivation, delinquent behaviour and school/work enrolment in young men with multiple problems
Margriet Lenkens, Gera E. Nagelhout, Reshmi Marhe, Marie-Jolette A. Luijks, Annemiek T. Harder & Frank J. van Lenthe (nog niet gepubliceerd)
We onderzochten de relatie tussen de werkalliantie en verschillende uitkomstmaten voor jonge mannen met multiproblematiek die deelnamen aan een traject met een dagprogramma. Een werkalliantie bestaat uit de band of relatie tussen de cliënt en de hulpverlener, de mate waarin zij het eens zijn over de doelen van de hulpverlening en de mate waarin zij samenwerken aan taken om deze doelen te behalen. In onze studie keken we naar de samenhang van deze werkalliantie (tussen cliënten en hun begeleider) met behandelmotivatie, crimineel gedrag en het hebben van een dagbesteding in de vorm van school of werk. Hiervoor maakten we gebruik van vragenlijsten. We vonden alleen dat deelnemers die aangaven dat zij meer of beter samenwerkten aan taken met hun hulpverlener, een hogere score op behandelmotivatie hadden. Dat we geen andere significante verbanden vonden kan komen doordat we een kleine steekproef hadden. Het is ook mogelijk dat voor deze doelgroep, bij wie meerdere complexe problemen spelen, die vaak trauma’s uit het verleden hebben en die een lange hulpverleningsgeschiedenis kennen, het hebben van een goede werkalliantie met een begeleider niet voldoende is om positieve resultaten te behalen.
Experiential peer support and its effects on desistance from delinquent behavior: Protocol paper for a systematic realist literature review
Margriet Lenkens, Frank J. van Lenthe, Loïs Schenk, Tessa Magnée, Miranda Sentse, Sabine Severiens, Godfried Engbersen & Gera E. Nagelhout
Ervaringsdeskundigen’ worden steeds vaker ingezet bij de ontwikkeling en uitvoering van interventies voor personen die betrokken zijn bij crimineel gedrag. Ondersteuning of begeleiding door ervaringsdeskundigen, oftewel door personen die zelf ook zulk gedrag hebben vertoond, is een voorbeeld van een dergelijke toepassing. Er is echter nog weinig bekend over de effecten op desistance (o.a. stoppen met crimineel gedrag) of over de mechanismen die deze effecten kunnen verklaren. Op basis van theoretische stukken, programmabeschrijvingen en interviews met experts ontwikkelden we een eerste programmatheorie.
- empathie en acceptatie,
- sociaal leren,
- sociale band,
- sociale controle,
- narratief- en identiteitsontwikkeling,
- hoop en perspectief, en
- vertaling en verbinding.
Meer lezen? Het artikel is hier te vinden of hieronder te downloaden.
Experiential peer support and desistance from crime: A systematic realist literature review
Margriet Lenkens, Frank J. van Lenthe, Loïs Schenk, Miranda Sentse, Sabine Severiens, Godfried Engbersen & Gera E. Nagelhout (nog niet gepubliceerd)
We gebruikten ons theoretisch model uit het protocol paper voor een literatuurstudie naar de ervaringsdeskundige ondersteuning van personen met crimineel gedrag. Op een systematische manier zochten we naar wetenschappelijke artikelen over onderzoek naar ervaringsdeskundige ondersteuning van personen met crimineel gedrag. We selecteerden de artikelen die het meest relevant waren voor onze onderzoeksvraag. We vonden dat ervaringsdeskundigen empathie laten zien (zich kunnen voorstellen hoe het voor de ander is) en niet snel oordelen over cliënten (empathie en acceptatie), gezien worden als een levend voorbeeld van hoe het ook kan en als een rolmodel (sociaal leren), een vertrouwensband met cliënten krijgen (sociale binding), hoop bieden (hoop en perspectief) en cliënten koppelen aan of doorverwijzen naar andere diensten (vertaling en koppeling). Daarnaast hebben we een extra mechanisme gevonden, dat we omschrijven als het herstelperspectief. Dit betekent dat ervaringsdeskundigen begrijpen dat het stoppen met crimineel gedrag een ingewikkeld proces is waar de cliënt een actieve rol in heeft.
Meer lezen? Het artikel is hieronder te downloaden.
Wat betreft uitkomsten vonden we resultaten die erop lijken te wijzen dat cliënten die ervaringsdeskundige ondersteuning krijgen minder crimineel gedrag vertonen, verschillende vaardigheden verbeteren, minder psychische klachten hebben en in betere persoonlijke omstandigheden leven, al kwamen de resultaten van verschillende studies niet altijd overeen. De informatie over de contextuele factoren, zoals kenmerken van ervaringsdeskundige en cliënt, was te beperkt om goed mee te kunnen nemen in ons onderzoek. Hoewel we op basis van de beschikbare studies niet kunnen zeggen welke mechanismen welke uitkomsten veroorzaken, droeg onze literatuurstudie bij aan inzicht in de belangrijkste mechanismen van ervaringsdeskundige ondersteuning.
“I really know what you mean.” Mechanisms of experiential peer support for young people with criminal behavior: A qualitative study
Margriet Lenkens, Gera E. Nagelhout, Loïs Schenk, Miranda Sentse, Sabine Severiens, Godfried Engbersen, Lisa Dijkhoff & Frank J. van Lenthe
Personen met ervaringen met crimineel gedrag worden in toenemende mate ingezet in het forensische veld. Er is echter weinig bekend over de relatie tussen cliënten en deze ervaringsdeskundigen. In deze kwalitatieve studie onderzoeken we het perspectief van ervaringsdeskundigen op de mechanismen van ervaringsdeskundige ondersteuning en hoe dit zich verhoudt tot ondersteuning door hulpverleners zonder deze eigen ervaringen. We interviewden zeventien ervaringsdeskundigen die ondersteuning bieden aan jonge mensen met crimineel gedrag. De resultaten laten zien dat gedeelde ervaringen een belangrijke rol spelen. Ervaringsdeskundigen herkennen zich in cliënten, wat leidt tot empathie en een oordeelvrije houding.
Cliënten lijken ervaringsdeskundigen te zien als geloofwaardige rolmodellen die hoop bieden. De ervaringen van de ervaringsdeskundigen zorgen ook voor een realistisch beeld van desistance (stoppen met crimineel gedrag) en een nadruk op een menselijke relatie met de cliënt, die wordt gekenmerkt door gelijkwaardigheid, wederkerigheid, vertrouwen en oprechtheid. Deze herstelgeoriënteerde benadering van crimineel gedrag en desistance zou ook toegepast kunnen worden door hulpverleners zonder eigen ervaringen met crimineel gedrag en het strafrechtsysteem. Het is belangrijk dat toekomstig onderzoek ook kijkt naar andere perspectieven, zoals dat van cliënten en collega’s van ervaringsdeskundigen.
Meer lezen? Het artikel is hier te vinden of hieronder te downloaden.
Experiential peer support for young people engaging in criminal behaviour: The experiences of four clients
Margriet Lenkens, Gera E. Nagelhout, Godfried Engbersen & Frank J. van Lenthe (niet gepubliceerd)
We verkenden hoe vier jonge cliënten kijken naar de ondersteuning die zij van ervaringsdeskundigen hebben ontvangen. Deze cliënten vertelden dat zij zich beter en sneller begrepen voelden door ervaringsdeskundigen dan door hulpverleners zonder ervaringskennis. Ook vonden ze de ervaringsdeskundigen minder veroordelend in hun reactie op bepaald gedrag (empathie en acceptatie). De deelnemers zagen de ervaringsdeskundige als een rolmodel (sociaal leren), die ‘geslaagd’ was in het leven ondanks bepaalde moeilijkheden. Hierdoor kregen cliënten meer hoop, motivatie en zelfvertrouwen (hoop en perspectief). Ervaringsdeskundigen lijken hun cliënten te stimuleren om de juiste beslissingen te maken en begrijpen dat de cliënt zelf verantwoordelijk is voor het stoppen met criminaliteit (herstelperspectief).